Ewidentnie można mówić już o pewnym zauważalnym trendzie – polscy muzycy coraz chętniej sięgają po ten mały i niepozorny, ale jakże miły dla ucha instrument.

Czy to zasługa Eddiego Vaddera, który płytą "Ukulele Songs" oraz znakomitym soundtrackiem do filmu „Into The Wild” zachwycił cały świat? Pewnie w sporej mierze przyczynił się do popularyzacji tego pochodzącego z Hawajów instrumentu. Jego początek związany jest z przybyciem na Hawaje, pod koniec XIX wieku, portugalskich imigrantów, wyposażonych w małe gitarowe instrumenty braguinha, cavaquinho i rajão. To na nich wzorowane jest ukulele. Na początku XX wieku ukulele trafiło do Ameryki Północnej, gdzie podbiło serca muzyków, zwłaszcza jazzowych. 100 lat później lider Pearl Jamu przypomniał o nim światu.

Ukulele (zwane też w skrócie uku) budową niewiele różni się od gitary, lecz posiada 4 struny i jest zdecydowanie mniejsze i lżejsze – to pierwszy jego atut – gabaryty pozwalają zabierać instrument w podróż i grać na nim właściwie wszędzie. Zdecydowanie większą zaletą jest brzmienie - radosne, pełne lekkości i promieni tropikalnego słońca.

Początki z Nepalu

Również nad Wisłą ukulele przeżywa ostatnio renesans, a właściwie po raz pierwszy staje się docenionym i chętnie używanym instrumentem. Dla niektórych stało się wręcz oryginalnym pomysłem na własną twórczość. Za pioniera krzewienia dźwięków uku w Polsce należy uznać Igora Spolskiego (m.in. zespół Płyny), który w 2010 roku podczas podróży po Nepalu nagrał z tamtejszymi muzykami płytę na ukulele, zatytułowaną „Cel-ne-pal”, będącą pierwszym takim polskim materiałem - Płytę ukończyłem na cztery miesiące przed Eddiem Vedderem, szkoda, że nie udało się jej wydać przed nim, bo tak to ja bym był punktem odniesienia dla recenzentów – mówił w jednym z wywiadów. Później założył zespół Nasi Starzy (początkowo pod nazwą Mały Bigbit Ukulele), który z kolei można nazwać pierwszym polskim zespołem ukulele. Żeby było śmieszniej, Nasi Starszy na dźwięki uku przekuwali polskie big bitowe szlagiery – „big big, tylko mniejszy” – pisali o sobie. A Igor fascynacje ukulele zabrał także do swojego nowego zespołu Igor Spolski & The Dudes. Warto też wspomnieć Pierwszą Poznańską Niesymfoniczną Orkiestrę Ukulele, założoną również w 2010 roku, w której czterech rosłych facetów zasuwa na „małych gitarkach”, dając koncerty silnie powiązane z kabaretem.


Kobiety łapią za ukulele

Ostatnio obserwujemy prawdziwy wysyp muzycznych projektów opartych o użycie ukulele i co ciekawe, chętnie po uku sięgają kobiety. Swego czasu Gaba Kulka popełniła piosenkę na ulukele, zadedykowaną zmarłemu liderowi Beastie Boys Adamowi Yauchowi. W swoich kompozycjach nie stronią od tego także zdobywające coraz większą popularność

Przyjęło się, że przy dźwiękach ukulele znakomicie brzmią damskie wokale, najlepiej delikatne, wręcz aksamitne. Sporą rozpoznawalność za sprawą wizyty w jednym z muzycznych show osiągnęła także Maja Koman & Ukulele. Pomijając udział w programie TV, Maja koncertuje, ślicznie śpiewa i gra na ukulele z akompaniamentem kontrabasu i pianina. Występuje także solo, bo jak się okazuje, ukulele jest niezwykle wdzięcznym instrumentem do kameralnych popisów, o czym przekonuje także młoda Ola Komsta, znana jako Oly.


Oly. „wypłynęła” w marcu tego roku, swoimi urokliwymi piosenkami i rozmiękczającym serce głosem szybko dotarła do całkiem sporego grona odbiorców. Także i ona już koncertuje, poszerzając w takich przypadkach instrumentarium do dwóch uku i basu. Kilka utworów Oly. nagrała już w warunkach studyjnych, a mogła to zrobić dzięki pomocy przyjaciół, którzy na 18 urodziny ufundowali jej wejście do profesjonalnego studia. Młoda 19-letnia artystka zachwyca cudownym głosikiem i zgrabnymi piosenkami i już teraz - jeśli tylko powstanie – jej płyta zapowiada się na materiał, który zdobędzie przebojem polską scenę (oczywiście pewnie tylko tę „niezależną”).


Za to wiemy już na pewno, że trwają prace nad płytą Zagi, czyli Natalii Wójcik -  kolejnej kandydatki do tego, by zrobić sporo szumu. Jej muzyczny projekt dziś już jest duetem – drugim wokalem została Magda Ruta (dziewczyny także koncertują w szerszym składzie). Natalia równie chętnie co po gitarę, sięga po ukulele, w swoich akustycznych piosenkach, trochę popowych, trochę dream popowych.


Nie możemy nie wspomnieć o kolejnej Natalii zakochanej w ukulele. Natalia Baranowska, znana z grupy Iowa Super Soccer, to liderka pochodzącego z Mysłowic zespołu Natalie Loves You. W tej kapeli oprócz egzotycznego ukulele usłyszymy także równie ciekawy instrument jakim jest cajón, zwany też skrzynią. Rzadko spotykany instrument perkusyjny o kształcie prostopadłościanu, na którym gra się siedząc na nim okrakiem. Tu także możemy spodziewać się w niedługim czasie jakiegoś wydawnictwa - Materiał jest już gotowy. Prezentujemy go na koncertach, a płytę nagrywamy od marca. Mamy kilkanaście kompozycji, z których wybierzemy te najlepsze naszym zdaniem – mówi Natalia. (cały tekst o zespole tutaj).


Na kacu

W tym roku ukazała się także płyta z wykorzystaniem kuzyna ukulele, guitalele. Jest to połączenie ukulele i gitary – rozmiarowo odpowiada ukulele, lecz wyposażone jest tak jak gitara w sześć strun. Można je stroić jak standardową gitarę, lub jak ukulele z dodatkowymi dwiema strunami. A wspomnianą płytą, wypuszczoną własnym sumptem do internetu są „Piosenki Na Kacu”, autorstwa Pana Jędrasa. Pan Jędras to gitarzysta toruńskiej reggae’owej formacji Paraliż Band. W solowym projekcie nagrał 12 piosenek, zawsze na kacu. Sięga w nich po okrojone dźwięki, typowe dla reggae, ślimaczące się przyjemnie i bez pośpiechu, okraszone mruczeniem, gwizdaniem i chórkami. Gdzieś pojawi się odrobina elementów dubu, bluesa i egzotycznych rytmów – pisaliśmy w recenzji. Na jego kanale youtube znajdziecie także muzyczne pocztówki nagrywane na guitalele z różnych miejsc świata.


Ten krótki przegląd najświeższych projektów muzycznych, używających ukulele pokazuje, że ów instrument został w końcu nad Wisłą dostrzeżony. Pozostało mieć nadzieję, że wymienionych artystów dostrzegą również wydawcy, a ich płyty trafią na sklepowe półki i do odtwarzaczy wielu Polaków. Czy warto trzymać kciuki? Posłuchajcie piosenek i oceńcie sami.

rad